Toen kwam Corona en gingen deze onderzoeken een tijdje niet door. Een buurvrouw had zelfs van de huisarts te horen gekregen dat ze maar een zelftest moest doen. Nou, dat zag ik niet zitten. Dus de uitnodiging bleef weer liggen. Maar toen een kennis HPV-positief was na een uitstrijkje en werd doorverwezen naar de gynaecoloog, werd ik toch een beetje zenuwachtig. En dus ging ik anderhalf jaar na de oproep toch maar even bellen met de huisarts voor een afspraak.

Wat is HPV? 

HPV is de afkorting van humaan papillomavirus. Er zijn verschillende soorten HPV en een aantal soorten kan bij meisjes/vrouwen baarmoederhalskanker veroorzaken. Jongens/mannen kunnen er peniskanker van krijgen. Maar het kan ook anus-, mond- en keelkanker veroorzaken. Bijna iedereen krijgt in zijn leven HPV. Het virus is namelijk heel besmettelijk. In de meeste gevallen ruimt je lichaam het virus zelf op. Maar dus niet altijd.

Hoe krijg je HPV?

HPV krijg je door seksueel contact en dan maakt het niet uit of je veilig of onveilig vrijt. Het gebruik van een condoom verkleint de kans op besmetting, maar zelfs als je met condoom vrijt, kun je nog besmet raken. Het kan ook overgedragen worden via handen en vingers. En ook in het geval je maar één seksuele partner hebt in je hele leven, kun je het van die partner krijgen. 

Wat merk je als je HPV hebt? 

Van het virus zelf merk je vaak niks. Daarom is het bevolkingsonderzoek ook zo belangrijk. HPV kan de cellen in je baarmoederhals, geslachtsorganen of mond en keel besmetten. Vaak merk je helemaal niks van een besmetting met HPV. Meestal heb je geen klachten als je besmet bent. In de meeste gevallen ruimt je lichaam de HPV-infectie binnen 2 jaar weer zelf op. Maar soms ruimt het lichaam het virus niet op en kan HPV bijvoorbeeld genitale wratten en (op lange termijn) kanker veroorzaken.

Het uitstrijkje en de uitslag

En zo ging ik dus naar de huisarts. Een assistente voerde het uitstrijkje uit. Niet heel fijn, maar ook weer niet super vervelend. Ik kreeg een inlegkruisje mee omdat ik wat licht bloedverlies kon hebben na het uitstrijkje en kon weer naar huis. En dan is het wachten op de uitslag. Die krijg je tegenwoordig thuis per post. Er zijn drie uitslagen mogelijk:

1. Negatief: Er is geen HPV gevonden. Geen HPV in een uitstrijkje geeft meer zekerheid dat er binnen 10-15 jaar geen baarmoederhalskanker ontstaat.
2. Er is wel HPV gevonden, maar geen afwijkende cellen. Da word je voor de zekerheid zes maanden later uitgenodigd voor een controle-uitstrijkje bij de huisarts.
3. Positief: Er is zowel HPV gevonden als afwijkende cellen. Je krijgt een doorverwijzing naar de gynaecoloog voor vervolgonderzoek.

Afwijkende cellen, Pap en Cin

Als er HPV is gevonden, krijg je ook te horen in welke Pap je zit:

• Pap 1: Een normaal uitstrijkje. Geen bijzonderheden.
• Pap 2 : Er zijn enkele afwijkende cellen te zien. Vaak herstelt dit vanzelf. Na zes maanden wordt een nieuw uitstrijkje gemaakt en als dit weer Pap 2 is, volgt een verwijzing naar de gynaecoloog.
• Pap 3a: Er zijn licht afwijkende cellen te zien. Het is verstandig om voor verder onderzoek naar de gynaecoloog te gaan.
• Pap 3b: Er zijn meer afwijkende cellen te zien. Er volgt verder onderzoek bij de gynaecoloog en meestal is een behandeling nodig.
• Pap 4: Er zijn ernstiger afwijkende cellen te zien. Er is onderzoek nodig en bijna altijd is er een behandeling nodig.
• Pap 5: Deze score geeft aan dat er zeer afwijkende cellen zijn en dat er op korte termijn onderzoek en behandeling nodig is. Er kan sprake zijn van baarmoederhalskanker.

Wanneer je wordt doorverwezen naar de gynaecoloog wordt verder onderzoek gedaan en worden vaak een paar biopten afgenomen. Dan krijg je te horen in welke CIN je zit. Er zijn drie gradaties van CIN: 

• CIN 1: lichte afwijking (ongeveer 1/3 deel) van je weefsel is onrustig). Bij CIN 1 is geen behandeling nodig. Meestal verdwijnt deze afwijking vanzelf binnen 2 jaar. Na 1 jaar krijg je een uitstrijkje om te controleren of de afwijking verdwenen is.
• CIN 2: matige afwijking (ongeveer 2/3 deel van je weefsel is onrustig). Bij CIN 2 overlegt de arts met je wat in jouw situatie de beste optie is: behandelen of elke zes maanden een uitstrijkje ter controle.
• CIN 3: ernstige afwijking ((bijna) alles van je weefsel is onrustig). Bij CIN 3 is de kans het grootst dat de afwijkende cellen in kankercellen veranderen. Daarom adviseren artsen bij CIN 3 bijna altijd om je te laten behandelen.

Wachten op de uitslag

Ik vond het best spannend. Zeker omdat die kennis, die een aantal jaar jonger is dan ik, een slechte uitslag had en doorverwezen werd naar de gynaecoloog. Gelukkig viel het allemaal mee en blijft ze onder controle staan, maar toch. Het zou je maar gebeuren. En ook al heb ik geen klachten, je kunt het virus dus gewoon bij je dragen. Ik heb me er dus even in verdiept. In de mogelijke uitslagen, de termen Pap en Cin en wat er gebeurt als er afwijkende cellen worden gevonden. Je hebt dan niet ineens kanker. Meestal is er sprake van een voorstadium. Er zijn dan onrustige cellen en die kunnen meestal weggebrand worden. Dat gebeurt onder plaatselijke verdoving.

Toen de brief met de uitslag op de mat lag, was ik best een beetje zenuwachtig. Gelukkig was de uitslag goed. Er was geen HPV gevonden. Ik ben blij dat ik aan het bevolkingsonderzoek heb meegedaan. Deelname aan het bevolkingsonderzoek redt levens, is gratis en vrijwillig.  Baarmoederhalskanker ontstaat vaak heel langzaam. Die controle elke vijf jaar vind ik daarom erg goed. De komende jaren hoef ik me daar dus even niet druk over te maken. Al blijft het verstandig om bij klachten zoals ongewoon bloedverlies of afscheiding naar de huisarts te gaan.

Bronnen:

RIVM

Kanker.nl

KWF